ШҚО-да отбасылық-дәрігерлік амбулаторияның бас дәрігері вакцинация туралы жиі қойылатын сұрақтарға жауап берді

Дәрігерлердің айтуынша, вакцинация – реанимациядан құтылудың тиімді жолы. Қазан айының басына дейін аймақта 747 мың адам коронавирусқа қарсы екпе алады деп күтілуде.

Осы уақытқа дейін Шығыс Қазақстан тұрғындарының жартысынан көбі COVID-19 қарсы вакцина салдырды. Бұл дегеніміз, аймақта карантиндік шектеу шаралары алынып, қалыпты өмірге қайта оралуымызға мүмкіндік береді. Өйткені, Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының мәліметіне сәйкес, адамдардың 70 пайызы вирусқа қарсы екпе алған жағдайда ғана індет тоқтауы мүмкін.

Алайда, вакцина алар алдында көптеген адамдарда үрей мен сұрақтар пайда болды. Қандай вакцинаны таңдау керек? Барлық адамға вакцинация жасалуы мүмкін бе? Денсаулыққа қалай әсер етеді? Вакцинация процедурасы туралы сұрақтарға “МСЧ-2” отбасылық-дәрігерлік амбулаториясының бас дәрігері Бақыт Темірбекова жауап берді.

– Бақыт Әлімханқызы, вакциналардың құрамы қандай және ағзаға зияны бар ма?

– Вакцина мүлдем зиянсыз. Ол патогенді емес. Вакциналарды өндіру технологиясы бұрыннан бар. Олар оны қарапайым түрде жасап, вирустың гендік тізбегі алынады. Биотехнологияның көмегімен жұқпалы ауруға қарсы әсер ететін фрагмент алынып тасталады. Бірақ ақуыздардан тұратын вирустың ішкі қабығы сақталады және денеге еніп, иммундық жүйеге вирусты анықтауға мүмкіндік береді. Мұндай вакцина жұқпалы ауруды тудырмайды. Денеге теріс әсер етпейді. Сондықтан вакцинадан қорықпау керек.

– Вакцина адамның бойындағы жасырын ауруларды ушықтыра ала ма?

– Созылмалы аурулардың өршуі вакцинацияға емес, коронавирусқа тән. Егер сіз сау болсаңыз, онда вакцина ешқандай ауруды ушықтыра алмайды.

– Неге вакцинадан кейін адамның көңіл-күйінде өзгеріс болады? Бұл жағымсыз реакциялар ма?

– Вакцинациядан кейін бірнеше күн ішінде әл-ауқаттың нашарлауы қалыпты жағдай. Реакциялар кез-келген вакцинаны енгізгенде пайда болуы мүмкін. Бұл иммундық жүйе енгізілген антигенге әсер етіп, вирусқа қарсы антиденелер пайда бола бастайды. Барлық адамдарда вирусқа қарсы иммунитет әртүрлі жолдармен жасалады. Мұндай жағымсыз реакциялар вакцинациядан кейінгі деп аталады. Көбінесе олар дене температурасының жоғарылауымен, инъекция орнында әлсіздік немесе ауырсынумен көрінеді. Олар бір – үш күнде ешқандай емделусіз және қандай да бір салдарсыз өздігінен өтеді. Егер вакцина алғаннан кейін температураңыз қатты жоғарласа, онда вакцинация алған мекемедегі дәрігердің кеңесіне жүгініңіз.

– Вакцина ағзаның репродуктивті функциясына әсер ете ме?

– Вакциналардың репродуктивті функцияға әсері- бұл жай болжам ғана. Мұндай болжамдарды көптеген, тіпті 50 жылдан астам уақыт бойы қолданылып келе жатқандар вакциналарға да қатысты айтқан болатын. Мұны бірде-бір зерттеу растамады. Вакциналарда адамның жыныстық және эндокриндік жүйелеріне әсер ететін компоненттер жоқ. Сонымен қатар, жүктілікті жоспарлаған адамдар үшін вакцинация қажет. Бұл әйелді коронавирустың ықтимал әсерінен қорғайды.

– Егер адамда антиденелер болса, оны егу керек пе?

– Жалпы, вакцинациядан бұрын антиденелердің болуы үшін қан тапсырудың қажеті жоқ. Вакцинация қажеттілігі мен антиденелер деңгейі арасында ешқандай байланыс жоқ. Сонымен қатар, адамдар неғұрлым вакцинацияланбаған сайын, вирустың патогендік қасиеттерін арттыра отырып, мутацияға ұшырау мүмкіндігі көбірек болады. Бұл ең жақсы жағдайда, қайта егу қажеттілігіне әкеледі.

– Егер адамда жүрек ауруына күдік болса немесе аллергия болса, қандай вакцина қолайлы?

– Қазақстан аумағында пайдалануға рұқсат етілген вакциналар тиісті сертификаттаудан өтті. Олар азаматтардың қандай да бір санатына арналмаған. Оларды бәріне қоюға болады. Ешқандай ерекшелік жоқ. Бірақ егер сізде жүрек ауруына күдік болса және сіздің диагнозыңыз әлі қойылмаған болса, терапевтке тіркелуді, диагностикалық зерттеулердің қажетті көлемін, кардиологпен кеңесуді ұсынамын. Содан кейін ғана вакцинация мәселесін шешіңіз. Егер сіз тіркелген болсаңыз және сіздің ауруыңыз сізге белгілі болса, сіз дәрігерде үнемі байқаласыз және сіздің жағдайыңыз қазір тұрақты деп бағаланады. Сізге вакцинация қажет. Себебі бізде қауіп-қатер аймағында әртүрлі аурулары бар. Соның ішінде жүрек-тамыр жүйесі бар қарт адамдар да бар. Коронавирус жағдайында қалпына келтіру кезеңі сіз үшін қиынырақ болады.

Аллергия мәселесі бойынша біз қандай аллергия туралы сөйлесетінімізді түсінуіміз керек. Өйткені оның көріністері әртүрлі. Вакцинацияға абсолютті қарсы көрсетілім-бұл әдетте жоспарлы түрде қойылған алдыңғы вакциналарға аллергиялық реакциялардың болуы. Егер анамнезде кем дегенде аллергиялық көріністер болса, онда ол адамда вакцинациядан тұрақты медициналық шеттету болады. Егер бұл маусымдық аллергия болса, онда, әрине, тексеру кезінде терапевтке хабарлау қажет. Содан кейін маман сізге вакцинация алуға бола ма, жоқ па, соны шешеді.

Р.S. Жақында өткен баспасөз конференциясында облыстық денсаулық сақтау басқармасының басшысы Ермек Омарбеков Шығыс Қазақстанда екпеден медициналық шеттетулердің саны артқанын хабарлады. Қазір әрбір жағдайды арнайы комиссия қарастырып жатыр. Сондай-ақ, ол қазіргі уақытта жүктілік медициналық шеттеу үшін себеп болып табылса да, жаңа туылған балалардан коронавирус анықталғанын ескере отырып, ДДҰ жүкті әйелдерді вакцинациялау мәселесін көтеріп отырғанын атап өтті.

Semey News