Көрме осы екі данышпанның тағдырындағы түсініксіз кездейсоқтықтар туралы баяндайды, сонымен қатар өмірді Достоевский мен Абай шығармашылық мұрасын зерттеуге арнаған көрнекті адамдармен таныстырады. Олардың екеуі де бір уақытта Семей қаласында болды: Достоевский Семей қаласында бес жыл тұрды – 1854 жылдан 1859 жылға дейін. Ал он жасар Абай біздің қалаға 1855 жылы Ахмет-Риза медресесінде оқуға келіп, 1859 жылға дейін төрт жыл болды.
Көптеген аңыздарға қарамастан, жер аударылған ересек жазушы мен болашақ ақынмен кездесуі туралы расталған деректер жоқ, бірақ екеуі де сол кездегі шағын қаланың көшелерінде бір-бірін көре алатыны сөзсіз. Бірақ Достоевский мен Абай бір үйлерге барып, сол адамдармен сөйлескендігі туралы сенімді дәлелдер бар, – деп түсіндірді көрме кураторы Алла Белякина.
Осындай адамдардың арасында Тыныбай Кәукеновты атауға болады. Мысалы, Достоевскийдің Семейдегі досы Барон Александр Врангель екеуінің Мендібай мен Тыныбайға жиі барғанын еске алды, онда оларға «бал қымыз, ешкінің сүтінен қатқан, ірімшік, қой еті мен жас құлынның ысталған етінен жасалған шұжық» ұсынылды. Тыныбай Абай отбасымен одан да көп байланыста болды. Ақынның әкесі Құнанбай Өскенбаев Тыныбайдың ұлына қызы Мақышқа тұрмысқа шығуға келісті. Абайдың үлкен ағасы болыс болған кезде Құнанбай оны қалалық мәселелерді шешу үшін Семей қаласына Тыныбайға жіберді. Құнанбай да, Абай да Семей қаласына келген кезде осы көпестің үйінде бірнеше рет болған. Дәл осы Тыныбайдың үйінен Құнанбайды қажылыққа Меккеге алып барған.
Сондай-ақ, белгілі бір уақытта Достоевский, Шыңғыс және Шоқан Уәлиханов, Құнанбай және оның кіші балаларын байланыстырған көптеген сәйкестіктер бар. Жалпы, көрме ерекше және аз белгілі фактілер туралы айтады. Мәселен, академик Әлкей Марғұлан Абайдың шығармашылық мұрасын мұқият зерттеп, 70-ші жылдары 23 жастағы Абайдың фотосуретінің болуы туралы гипотеза айтты. Абайтанушылар оның шынайылығы туралы жарты ғасыр бойы дауласып келеді. Сонымен қатар, Марғұланның Достоевский музейі мен байланысы туралы аз адамдар біледі. Көрмеде оның Достоевскийдің ең жақын қазақ досы Шоқан Уәлихановқа арналған музей экспозициясы қандай болу керектігін егжей-тегжейлі сипаттайтын хаты ұсынылған. Марғұланның барлық дерлік кеңестері қамтылған.
Сонымен қатар, көрмеде алғаш рет бірегей заттар көрсетілген. Мысалы, Достоевский музейінде жазушының қызы Лейла Мұхтарқызы Әуезова сыйға тартқан кітап. Тарихта алғаш рет музей келушілер осы ескерткіштің авторы, Мәскеу мүсінші Дмитрий Элбакидзе 1972 жылы жасаған Семей Абай ескерткішінің миниатюралық көшірмесін көре алады. 50 жылдан астам уақыт бойы миниатюра ғылыми абайтанудың негізін қалаушы Каюм Мұхамедхановтың отбасында сақталды және ғалымның ұрпақтары оны алғаш рет көрмеге ұсынды. Айтпақшы, 1977 жылы Семейде Достоевский мен Уәлихановқа ескерткіш орнатқан Элбакидзе болды. Сондай-ақ, көрмеде алғаш рет 1960 жылдары Каюм Мұхамедхановтың Мәскеу Достоевский музейі мен хат-хабарлары және тағы басқалар қойылған. Көрме Абай Құнанбаевтың туғанына 180 жыл толуы қарсаңында ашылып, тамыз айының соңына дейін жалғасады.
