Төлеуғали Қойшыбаевпен сұхбат «МӘМС өмірді құтқарады – әсіресе нейрохирургияда»
Төлеуғали Нұрғалиұлы Қойшыбаев – жоғары санатты дәрігер-нейрохирург, Семей қаласының ЖМЖА (жедел медициналық жәрдем ауруханасы) жұмыс істейді, нейрохирургия саласында 20 жылдан астам жұмыс өтілі бар. Біз онымен міндетті әлеуметтік медициналық сақтандырудың (МӘМС) маңыздылығы, операциялардың қымбаттығы және қазақстандықтарға МӘМС аясында жоспарлы көмекті қалай алу керектігі туралы әңгімелестік.
-Төлеуғали Нұрғалиұлы, МӘМС және сақтандыруға қатысты халыққа қандай кеңес берер едіңіз?
-Ең алдымен, ашық айтқым келеді: МӘМС-тің болуы – бұл жай ғана формальдылық емес, бұл қаржылық күйреусіз құтқару медициналық көмегін алу мүмкіндігі. Біз күн сайын МӘМС-тің арқасында пациенттерге сақтандырусыз миллиондаған теңге тұратын күрделі операциялар жасалатынын көріп отырмыз.
«Қысылған» кезде бірдеңені шешуге тырыспай алдын ала сақтандырылған мәртебесіне ие болу өте маңызды. Сонда қажетті сома болмай қалуы мүмкін ғой. Ай сайын төлеуге болады, бұл өз денсаулығына инвестиция салу. Сақтандыру туралы ойлау үшін өткір жағдайды күтпеңіз.
– Нейрохирургиялық операциялар қаншалықты шығындалатынын және МӘМС пациенттерге қалай көмектесетінін айтып берсеңіз?
-Нейрохирургия – бұл медицинадағы ең қымбат салалардың бірі. Әсіресе жоспарлы эндоваскулярлық нейрохирургия, онда біз ми тамырларымен жұмыс істейміз. Мысалы, эндоваскулярлық эмболизацияның (немесе бас пен мойын тамырларын окклюзиялаудың) бір операциясы 6 592 800 теңге тұрады – бұл стационарда болуды есептемегенде операция ғана.
Бұл шығыстардың барлығы – күрделі шығыс материалдарына: микрокатетерлерге, спиральдерге, стенттерге – МӘМС жабады. Бұл жүйесіз халықтың басым бөлігі мұндай көмекті ала алмас еді.
– МӘМС-тің арқасында Қазақстанда нейрохирургия қалай дамуда?
-Соңғы жылдары біз бұрын тек шетелде ғана қолжетімді болған жаңа технологияларды енгізе алдық. Мысалы, аневризмаларды немесе малформацияларды бас сүйегін трепанацияламай емдеуге мүмкіндік беретін жоғары дәлдіктегі эндоваскулярлық араласулар. МӘМС тұрақты қаржыландыруды қамтамасыз етеді, демек – дамуға, оқуға және заманауи жабдықтар сатып алуға мүмкіндік береді.
– МӘМС бойынша жоспарлы нейрохирургиялық көмекті қалай алуға болады?
-Бәрі оңай. Пациент бізге консультацияға келеді, біз нейрохирургтың қорытындысын береміз. Осы қорытындымен ол тіркелген жері бойынша өзінің емханасына жүгінеді. Онда ол барлық қажетті талдаулар мен тексерулерден өтеді, содан кейін оны ауруханаға жатқызу бюросының порталына қояды.
Егер пациент сақтандырылмаған болса, онда мұндай жоспарлы операциялар не мүмкін емес, не тек ақылы негізде ғана қол жетімді, бұл барлығының қолынан келе бермейді.
– Өз практикаңызда жиі қандай операцияларға тап боласыз?
-Ең кең таралғандары:
-Ми тамырларының аневризмдері
-Артериовеноздық мальформациялар
-Ұйқы артерияларының стеноздары
-Бас сүйек ішіндегі артериялардың стеноздары
Бұл патологиялардың барлығы ишемиялық та, геморрагиялық та инсульттердің алдын алуға бағытталған. Уақытылы араласудың арқасында адамды мүгедектіктен, тіпті өлімнен құтқаруға болады.
– Қазақстандағы инсульт жағдайы қандай?
-Ресми статистика бойынша жыл сайын 40 000-нан астам қазақстандық инсульт алады. Олардың 60% -ға жуығы мүгедек болса, 5 000-ға жуығы алғашқы 10 күнде қайтыс болады. Бұл өте алаңдатарлық сан және ол ерте диагностикалау мен сапалы емдеудің маңыздылығын көрсетеді.
Қорытынды:
МӘМС-тің болуы – бұл тек сіздің қорғанысыңыз ғана емес, сондай-ақ күрделі аурулар жағдайында құтқарудың нақты мүмкіндігі. Кейінге қалдырмаңыз: бүгінде сақтандырылған адам мәртебесін рәсімдеу – бұл ертең миллион іздегеннен гөрі ақылға қонымды.
