Тарбағатай ұлттық паркі аумағына бірқазандар ұшып келді
Тарбағатай ұлттық паркі аумағына бірқазандар ұшып келді, – деп хабарлайды Semeynews.kz ҚазАқпаратқа сілтеме жасап.
Бұл аймақта аталмыш құстар Еміл өзенінің Алакөлге құяр сағасын мекендейді. Олардың тіршілік ету ортасында – су деңгейі, азық қоры, сонымен қатар судың тазалығы маңызды, яғни химикаттармен және металл қалдықтарымен ластанбаған болуы керек. Бірқазандардың қоныстанған жеріне қарап, онда балық қорының мол екендігіне көз жеткізуге болады.
Айта кетейік, Қазақстанда бірқазанның екі түрі мекендейді – қызғылт (фото, видеода) және бұйра. Екеуі де еліміздің Қызыл кітабына енгізілген. Бұл құстар ел аумағында наурыз айынан бастап, қазан айына дейін тіршілік етеді. Қыстауға Жерорта, Кacпий тeңiздeрiнiң oңтүcтiк жaғaлaуына, Oңтүcтiк Aзияға, кeйдe Тaяу жәнe Oртa Шығыcқa, Coлтүcтiк Үндicтaнғa ұшып кетеді, ал қызғылт бiрқaзaндaрдың бiр бөлiгi Aфрикaда қыстайды.
Бірқазандар топтасып өмір сүреді, қоректерін суқұзғындарымен бірлесіп аулайды. Бір қызығы олар суда жақсы жүзгенімен, сүңги алмайды, бұл терісінің астында ауа қапшығының болуымен байланысты. Қанаттылардың салмағы 13 келіге дейін жетуі мүмкін. Тұмcығы өтe ұзын, төмeнгi жaқ cүйeгiнiң acтындa coзылмaлы тeрi қaпшығы бoлaды – оның түсі әдетте ақшыл сары болса, көбейер кезде қызғылт сары болады.
Бұл құстар 3-4 жасында 1-5 жұмыртқа салып, оны қоразы мен мекиені жұптасып, 30-35 күнде балапан басып шығарады. Шамамен 70-75 күнде қанаты қатайған балапандар ұядан ұшып, оңтүстікке қарай маусымдық қоныстарына көшеді. Бірқазандардың жұмыртқа басу уақытында оларды мазаламау аса маңызды. Себебі құстар қауіп-қатерді сезінген жағдайда ұяларын тастап кетуі мүмкін.
Жоғарыда атап өткендей жойылу қаупі төнген құстар Қазақстанның Қызыл кітабына енгізілген. Оларды заңсыз аулаған жағдайда 400 АЕК мөлшерінде айыппұл салынады.
