Нәзік жанды жауынгерлер

Ұлы Отан соғысы күнделікті өмір салтын өзгертті, еліміздің адами және материалдық ресурстарын жұмылдыруды талап етті. Өз Отанын, отбасын және ар-намысын қорғау үшін тек ер адамдар ғана емес, сонымен бірге қиыншылықтардың, шығындардың ауыртпалығы нәзік иықтарына түскен әйелдер де тұрды. Кеңес әйелдері соғыспаған әскер түрлері жоқ. Қазіргі заманғы тарихи құжаттама орталығында Отанды қорғауға ер адамдармен қатар тұрған батыр әйелдер құжаттарының түпнұсқалары сақталған, – деп хабарлайды Semeynews.kz.

Чебардакова Анна Андреевна, 1919 жылы Семей қаласында дүниеге келген. 1942 жылы сәуірде комсомол қыздарының шақыруы бойынша, Семей қалалық комсомол комитетінің жолдамасы бойынша Анна Андреевна ерікті түрде Қызыл Армия қатарына қосылды. Біздің қаламыздағы 76 қыздың ішінде ол алыс Түркіменстанға жіберілді. Чарджоу қаласында 34 жеке әуе бақылау, ескерту және байланыс ротасы құрылды (ӘБЕБ) – Орталық Азия әскери округіндегі жалғыз әйелдер ротасы. Қазақстаннан келген 260 қыздан басқа Түркіменстан мен Өзбекстаннан келген қыздар жұмылдырылды. 3 айлық жаттығудан кейін қыздар әскери қызмет атқара бастады. 34 жеке байланыс ротасы 18 Армия әскерлерінің жауынгерлік бөлімдерінің артында жүрді-стратегиялық маңызы бар теміржол көпірлері мен магистральдарын әуе бақылауын қамтамасыз етті, олар күндіз-түні әскерлермен және қару-жарақпен эшелондармен жүрді.

1945 жылы 34 жеке ӘБЕБ ротасы Оңтүстік-Батыс майданының 87 дивизиясы әуе қорғанысы полкі 10 корпусының жедел тобына кірді. Рота құрамында Анна Андреевна Сталинград және Курск шайқастарына, Украина мен Польшаны азат етуге қатысты. 1945 жылы ақпанда 34 байланыс ротасының қыздары 30 әуе бақылау бекеттерінде үш ұлы державаның – КСРО, АҚШ және Ұлыбританияның үкімет басшыларының Ялта конференциясының жұмыс күндері Крым түбегінің аспанын қорғады. Жеңіс күнін А.А.Чебардакова Краков мерекеледі және 1945 жылы тамызда кіші лейтенант атағымен демобилизацияланды.

Жауынгерлік және саяси дайындығы, сергек қызмет атқарғаны үшін Анна Андреевна №48088 әскери бөлімінің қолбасшылығы атынан бірнеше мәрте алғыс алды. Ұлы Отан соғысына қатысқаны үшін А.А.Чебардакова II дәрежелі Отан соғысы орденімен, “1941-1945 жылдардағы Ұлы Отан соғысындағы Германияны жеңгені үшін”, “Украинаны азат еткені үшін” медальдарымен, Кеңес Одағының Маршалы Г.К.Жуков медалімен, көптеген мерейтойлық медальдармен және естелік белгілермен марапатталды.

Тюлегенева Юлия Павловна, 1924 жылы Брянск облысы, Навлин ауданы, Прольково ауылында дүниеге келген. Соғыс жылдарында ол Орел облысында тұрды. 1941 жылы толық емес он жеті жасында ерікті ретінде майданға сұранды. Бір айдан кейін Юля партизан болды. Жараланған науқастарға қамқорлық жасай отырып, ол күндіз де, түнде де санитарлық сөмкемен тастамай – оның өміріндегі ең ұзақ үш жыл жанында ұстап, партизандар құрамында ер адамдармен бірге иыққа-иық тірестіріп Брянщиндегі терең тылда басқыншылармен күресуге қатысты, Мәскеу-Курск теміржолының Степное мен Синеозерки станциялары арасындағы жау эшелондарын жоюға қатысты. Орел қаласын неміс-фашистік басқыншылардан азат еткеннен кейін, Юлия қызмет еткен партизан отряды ресми түрде жұртшылыққа шықты. Тюлегенева Юлия Павловна өзінің жауынгерлес серіктерімен бірге Берлинге дейін жетті.

1947 жылы партизан отрядында кездескен күйеуімен бірге Юлия Павловна Семей қаласына келді. Мұнда ол полкта бірге болған жауынгерлермен хат алмасып тұрды.

Соғыс кезінде Ю.П.Төлегенева Литва КСР аумағындағы партизандық қозғалысқа белсенді қатысты, Отан соғысы орденімен, «Жауынгерлік еңбегі үшін» медальмен, «Германияны жеңгені үшін» медальмен марапатталды. Соғыстан кейін Семей қаласының әлеуметтік қамсыздандыру ұйымдарында 20 жылдан астам жұмыс істеді және “Ерен еңбегі үшін” медалімен марапатталды.

150 мыңнан астам әйел, Ұлы Отан соғысының батырлары жауынгерлік ордендерімен және медальдарымен марапатталды. Жеңіс ісіне әйелдердің қосқан үлесі баға жетпес, бұл олардың жауынгерлік іс-қимылдарына тікелей қатысуымен ғана емес, сонымен қатар тылдағы қажырлы еңбегімен де өлшенеді. Бейбіт уақытта өмір сүретін біз әрқашан әкелеріміз бен аналарымызға, ата-әжелерімізге Жеңістің қандай бағамен берілгенін есте ұстауымыз керек.

Semeynews.kz