Водный кенті суды армандайды, ал Энергетиктер көшесі электр қуатынсыз қалды

Водный кентінің тұрғындары таза ауыз суды армандайды

Семей қаласының шетінде орналасқан Водный кентінің тұрғындары ұзақ жылдар бойы өз мәселелерімен жалғыз қалып, оларды өздері шешуде.

Ең бастыларының бірі электр қуатымен байланысты. Дәлірек айтқанда, адамдар ай сайын түбіртектерде есептелген қомақты қаражатты көруде.

Себебі, бұрын ауыл тұрғындары электр энергиясын жақын маңдағы мемлекеттік ұйымға тиесілі қосалқы станциядан алған, бірақ объектіні жеке тұлға сатып алғаннан кейін үйлер қуат көзінен ажыратылды. Елді мекендегі проблемалық көше энергетиктердің есімімен аталады.

Сонымен, Энергетиктер көшесінің тұрғындары екі жыл электр жарығынсыз болды. Содан кейін, 2004 жылы олар өз есебінен қосалқы станция орнатты және осы күнге дейін оларға өздері қызмет көрсетіп келеді. Бірақ бұл жалғыз мәселе емес.

Қосалқы станция жеке меншіктік болғандықтан, олар электр энергиясы үшін облыс орталығының тұрғындарына қарағанда екі есе көп төлеуге мәжбүр.

– Қосалқы станцияға қызмет көрсету, жөндеу – барлығы біздің қаражатымызбен жүзеге асырылады, – дейді кент тұрғыны Елена Матвеева. – 2013 жылдан бастап нысанды мемлекет балансына беруді сұраймыз. Уәде береді, бірақ нәтиже жоқ. 2017 жылы біз ТҮКШ бөліміне құжаттармен жүгіндік. Содан бері үш маман ауысты және олар ауысқан сайын біздің құжаттарымыз түсініксіз түрде жоғалып кетіп отыр…

Адамдар қосалқы станцияны МОЭСК (Біріккен энергия сервистік компания) балансына беруді асыға күтеді. – ескертпе авт.), өйткені олар 1 кВт⋅с. үшін 12-13 теңге мөлшерінде қалалық тариф бойынша төлейтін болар еді. Қазіргі кент тұрғындары киловатына 31 теңгеден төлеуде.

Орта есеппен алғанда, айына әрбір отбасы электр энергиясы үшін алты мыңнан он мың теңгеге дейін төлейді. Бұл жергілікті тұрғындар электр энергиясын бәріне үнемдейтінін ескере отырып: жарықты олар тек қараңғы түскенде ғана қосады және «есептегішті қозғайтын» өркениеттің артықшылықтарын пайдаланбауға тырысады. Айта кетейік, егер есеп қалалық тариф бойынша жүргізілсе, онда түбіртектерде айына үш мың теңгеден аспайтын сома көрсетілетін болар еді.

– Біздің отбасымызда алты адам бар: мен, күйеуім және төрт балам. Осы айда бізде жарық төлемі – 6 900 теңге болды! Кір жуғыш машинаны да, су жылытқышты да пайдаланбасақ та, түбіртектерде мұндай үлкен сомалар бар. Біз тек электр плиткасы мен тоңазытқышты қолданамыз. Бізде теледидар күні бойы өшірулі, өйткені бәріміз сыртта жүреміз. Біздің көршілеріміз де күні бойы жұмыста, ал ай сайын алты мың теңгеден төлейді. Біз көп ақша төлейміз, сондықтан, әрине, қосалқы станцияны энергиямен жабдықтаушы ұйымның балансына беру процесін жеделдеткіміз келеді, – дейді кент тұрғыны, көпбалалы ана Александра Чуйкова.

Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық және тұрғын үй инспекциясы бөлімінің мамандары тұрғындарды олардың қосалқы станциясы жарты жыл ішінде қызмет көрсетуге алынады деп сендірген болатын. Осы сәттен бастап екі жылдан астам уақыт өтті, ал қосалқы станция, қазір де сол жерде…

Семей қаласының ТКШ және тұрғын үй инспекциясы бөлімінің хабарлауынша, қосалқы станция «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясы» КЕАҚ-да тіркелген. Бірақ қосалқы станциямен бірге электр желілері энергия сервистік компанияның балансына берілуіне бөлімде жауап беру қиынға соқты. Әзірге олар шамамен қыркүйек деп айтуда, мүмкін келесі жылдың басында болып қалатын шығар.

Водный кентіндегі тағы бір мәселе (мұнда сарказм атауынан асып түседі!) – ауыз сумен қамтамасыз ету, оның сапасы мұнда көп нәрсені қалайды.

Ауылда су құбыры да, колонка да жоқ болғандықтан, тұрғындар суды  бақшадағы ұңғымалардан алуға мәжбүр. Тіпті пластикалық шелектердің ішінде тот басқан.

– Құдықтан өмір беретін ылғалды алған кезде, ол таза болып көрінеді. Алайда, біраз тұрғаннан кейін, оның үстінде қызғылт сары түсті пленка пайда болады. Ал суды қайнатқанда, ол осындай қызғылт сарыға айналады. Үйдегі барлық су крандарында қуатты қызғылт сары жабын бар. Біз тіпті «Аристон» орната алмаймыз, өйткені ол ұзақ уақыт бойы мұндай суды көтермейді, ішін тот басады, ластанады. Бізде моншадағы суға арналған бакты тот жеп қойды. Эмальданған шәйнекте бір жыл ішінде эмаль желініп кетеді, – дейді ауыл тұрғыны Александра Чуйкова.

Айтып өтейік, сұхбат барысында да әңгіме басында тұрғындар әкелген таза болған су ақырындап айтарлықтай бұлыңғырланып, қызғылт сары түске ие болды. Адамдар мұндай суды, табиғи әсерлер болса да ішуге тәуекел етпейді. Ақыл-есі дұрыс адамның миына хна түстес суды ішу идеясының келуі екіталай! Сондықтан өмір беретін ылғал үшін адамдар екі кенттің – Шығыс мен Водный арасында орнатылған су колонкасынан тасуға мәжбүр. Ол жерден су алу үшін ұзақ кезекте тұру қажет.

Кентте көптен күткен сумен жабдықтау қашан пайда болады деген сауалға тұрғындар биліктен ұзақ жылдар бойы күтуде. Алайда, шенеуніктер су береді, бірақ… ауыспалы мағынада. «Жаппай» суды Водный тұрғындары анық емес жауаптар мен қала басшылығының мәселені тез арада шешу туралы уәделерінде алады.

– Бізден кентті сумен қамтамасыз ету жоспарына енгізу үшін тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығына қол жинауды сұрады. Бір жыл бұрын әкімдіктен адамдар келді, бірақ нәтиже – нөл, – деп шағымданады ұмытылған елді мекеннің тұрғындары.

Айта кетейік, кентте сумен жабдықтаудың болмауына (жалпы тиісті инфрақұрылым) тағы бір маңызды мәселе қосылды, ол – білім беру мекемелерінің жетіспеушілігі.

– Бұл бүкіл Водный кенті мен жақын маңдағы Восход кентінің проблемасы. Жалғыз жергілікті мектеп толып, үш ауысымда жұмыс істейді. Менің төрт балам бар, олардың екеуі мектеп оқушылары және әртүрлі сыныптарда оқиды. Олар мектепке Аққу ауданына барады, бұл ауылдан өте алыс. Мектепке дейінгі жол автобуспен 55 минут уақытты алады. Балаларды көлікпен алып жүру мүмкін емес, өйткені егер олар әртүрлі ауысымда оқитын болса, онда күні бойы анда-мында жүруге тура келеді. Автобустар күннің кез-келген уақытында лық толы және оларды бір сағат күту керек.

Егер сабақтар таңғы сегізде басталса, онда балалар аялдамаға алты жарымда барулары керек. Бір айда жол жүруге қомақты сома кетеді. Келесі жылы менің кіші қызым мектепке барады. Бірақ ол кішкентай болғандықтан, біз оны жібере алмайсыз. Біз онымен және тағы бір омыраудағы баламен бірге анда-мында іші толы автобустармен жүруіміз керек», – деді Александра Чуйкова.

Жақында қоғамшылар мен Восход және Водный белсенділері қоғамдық тыңдау өткізді, онда қала маңындағы кенттердің бірнеше жылдан бері шешілмей келе жатқан проблемаларын талқылады.

Тыңдау соңында Восход кентінің өкілі тұрғындардың үндеуін берді, онда облыстық мәслихатқа шешуді талап ететін бірқатар проблемалар баяндалған. Жауап ретінде облыстық мәслихат хатшысы Қуаныш Сүлейменов әкімдіктің ағымдағы қаржылық мүмкіндіктері аясында шешілуі мүмкін проблемаларды жедел шешуге уәде берді.

Екі жылдан бері кентте МЖӘ бағдарламасы бойынша екінші мектеп,  сондай-ақ, мұнда ешқашан болмаған балабақша салынатыны туралы әңгіме жүріп жатыр. Алайда, бұл объектілерді салуға дайын коммерциялық ұйым әкімдік инфрақұрылым мәселелерін шешкенге дейін процесті бастай алмайды.

– Менің білуімше, «Фирма «Азия» мемлекеттік – жеке меншік әріптестік аясында Восход кентінде 140 орынға арналған балабақша салуға міндеттеме алды, – деп түсіндірді май зауытының бас директоры Николай Ушаков кездесуде. – Жоба әзірленіп, жер телімі сатып алынды, ол үшін компания бір жылдан астам уақыт салық төлейді. Бірақ ол құрылысты бастай алмайды, өйткені инфрақұрылым құрылмаған. Ал заң бойынша оны жергілікті атқарушы органдар қамтамасыз етуге тиіс. Сіз олардан балабақшаны жылумен қамтамасыз ету үшін қазандық қашан салынатынын, су және электрмен жабдықтау қашан болатынын сұрайсыз ба?

Ал жергілікті тұрғындар биліктен сол мәселені сұрады, өтініште облыс әкімдігінен сұралатын пункттер көрсетілген: қазандық салу үшін учаскелер бөлу, су және электрмен жабдықтауды жүргізу. Қала әкімінің есебінде балабақшаның құрылысын 2022 жылдың маусым айында бастауға уәде берілді… Осы уақытқа дейін, тіпті салынуы жоспарланған жерде шұңқырлар қазылмақ тұры, ағашта қағылмаған.

Негізгі проблемалардан басқа, өтініште күл үйіндісіне қатысты бірқатар мәселелер белгіленген, билік оны ағымдағы жылдың шілде айының ортасына дейін жабуға, тұрмысы төмен отбасылардан шыққан балаларға арналған әлеуметтік спорт лагерінің құрылысына учаске бөлуге (кент тұрғындары осы жобаны өтеусіз жүзеге асыруға себеп болған ұйыммен өз бетінше уағдаласты), көшелерді жарықтандыруға, кентті қосымша қоқыс контейнерлерімен қамтамасыз етуге уәде берді…

Азаматтар өркениеттің қарапайым элементтері оларға жетеді, шенеуніктердің уәделері қағаз жүзінде қалмайды деген үміттерін жоғалтпауда.

Semeynews.kz