Ұлттық білім беру жүйесі, басқа салалар сияқты, қиын экономикалық жағдайда дамыды. Алайда, Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті – Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың стратегиялық пайымының арқасында адами ресурстарды даярлау сапасын арттыруға, жеке адамның, қоғам мен мемлекеттің қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған білім берудің бірегей қазақстандық моделін қалыптастыруға қол жеткізілді.
Тәуелсіздік алған алғашқы күннен бастап Нұрсұлтан Назарбаев Білімді ұлт – орнықты дамудың кепілі екенін бірнеше рет атап өтті: “Біздің жастарымыз оқуға, жаңа білім алуға, жаңа машықтар алуға, білім мен технологияны күнделікті өмірде шебер де тиімді пайдалануға тиіс”.
Бірінші кезекте, XXI ғасырдың талаптарына сәйкес келетін білім беру сапасын арттыру үшін нормативтік құқықтық база қалыптастырылды. Сондай-ақ қолданыстағы жүйені трансформациялау процесін жеделдетуге арналған мемлекеттік бағдарламалар әзірленді.
Айта кету керек, өзгерістер білім берудің барлық деңгейіне әсер етті. Мектепке дейінгі білім беруге келетін болсақ, ресми деректер бойынша, Тәуелсіздік жылдары Шығыс Қазақстан облысында 278 балабақша салынды. Бүгінгі таңда олар балаларды мектеп өміріне дайындау, әлеуметтендіру және сапалы дайындау қажеттілігін толығымен қанағаттандырады.
Осы жылдар ішінде өңірде 147 мектеп салынды.
Бүгінгі күннің талабы-көптілді ортада бәсекеге қабілетті тұлға. Нұрсұлтан Назарбаев “Қазақстан жолы – 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ” атты Қазақстан халқына Жолдауында: “мектеп түлектері қазақ, орыс және ағылшын тілдерін білуі тиіс. Оқушылардың сындарлы ойлау, өзіндік ізденіс және ақпаратты терең талдау машықтарын игеруі оларды оқытудың нәтижесі болуы тиіс”. Соңғы бес жыл ішінде Шығыс Қазақстан облысында “Үштілді білім беруді дамыту” жобасы аясында тілдік пәндер мұғалімдерінің кәсіби деңгейін арттыру жүргізілуде. Нәтижелер айқын. Осылайша, осы кезеңде оқыту әдістемесін меңгеру көрсеткіші 14 – тен 89 пайызға дейін, оқушылардың білім сапасы 53-тен 62 пайызға дейін артты.
Биыл өңірде орыс тілінде оқытатын мектептер үшін практикалық қазақ тілін оқыту сапасын арттыру жөніндегі жобаның жаңа үш жылдық кезеңіне кірісті. Ол үшін тереңдетілген бағдарлама бойынша 200 педагог дайындықтан өтті.
Білім беру жүйесінде цифрлық сауаттылықты қалыптастыруға ерекше көңіл бөлінеді. Ресми деректерге сәйкес, бағдарламалау және IT-технологиялар саласындағы білім деңгейін арттыру үшін Шығыс Қазақстан облысының барлық 647 мектебінде мектеп оқушылары мен педагогтары үшін IT-құзыреттер, 3D-модельдеу, бағдарламалау және робототехника бойынша халықаралық стандарт бойынша тереңдетілген IT-бағдарлама енгізілуде.
Сондай-ақ оқушыларға ғылыми қызметпен айналысуға мүмкіндік берілді. Оқушылар мен студенттердің ғылыми және Start-up жобаларын іске асыруға 2018 жылдан бастап 23 миллион теңге сомасына 25 грант бөлінді.
Тәуелсіздік жылдары педагог мәртебесі де өзгерді. Мұғалімдердің сапалық құрамын жақсарту үшін аттестаттаудың жаңа жүйесі енгізілді.
“Педагог мәртебесі туралы” Заңға сәйкес оқушы мен мұғалімнің жүктемесі төмендетілді. Педагог кәсібінің беделін арттыру үшін жүктеме 18-ден 16 сағатқа дейін қысқарып, педагогтердің жалақысы айтарлықтай өсті. Мектеп мұғалімдері ақпараттық-коммуникативтік және заманауи педагогикалық технологияларды, цифрлық құзыреттіліктерді игерді.
– Білім беру жүйесі алға қарай үлкен қадам жасағандығы анық,-деді Алтай қаласы мектеп-лицейінің директоры Фатима Нағыбаева. – Жыл сайын еліміз дамып, оқу жағдайы жақсарып келеді. Үлкен қаражат тек қалаларда ғана емес, шалғай елді мекендерде де мектептерді жөндеуге бағытталды. Көптеген тегін спорт секциялары, шығармашылық үйірмелер пайда болды. Инклюзияны қолдау орталықтары мен кабинеттері көптеп ашылуда. Ыңғайлы жағдайда білім алу әр балаға қол жетімді болды. Мектептерде мемлекеттік тілдегі білім беру бағдарламасы кеңінен таралуда.
Орта білім беру жүйесінде бірегей жоба-Нұрсұлтан Назарбаев 2008 жылы бастамашы болған Назарбаев Зияткерлік мектептері ерекше орын алады. Айта кету керек, республикада НЗМ желісін құрудың негізгі мақсаты болашақ көшбасшылардың зияткерлік әлеуетін дамыту үшін үштілді ортада сапалы білім алу мүмкіндігін беру болып табылады.
Естеріңізге сала кетейік, Шығыс Қазақстан облысын екі оқу орны ұсынады. Екі НЗМ жаратылыстану-ғылыми циклдың бейіндерін – Өскемен химия-биология бағытындағы Назарбаев Зияткерлік мектебін және Семейдің физика-математика бағытындағы Назарбаев Зияткерлік мектебін тереңдетіп игеруге бағдарланады.
Салыстырмалы түрде аз уақыт ішінде НЗМ өзінің тиімділігін дәлелдеді және мектептегі білім беру жүйесінде көшбасшы болды. Өскемен және Семей оқу орындарының түлектері 1700-ден астам оқушы болды, олар Назарбаев университетінде, сондай-ақ элиталық шетелдік жоғары оқу орындарында оқуын жалғастырды.
Түлектер туған елінің игілігі үшін адал еңбек етіп, отандық компанияларда, мемлекеттік секторда және басқа салаларда лайықты орын алады.
Кәсіптік білім беру жүйесі 30 жыл ішінде жаңа оқу орындарын ашу есебінен екі есеге жуық ұлғайды. Еңбек ресурстарын дайындау мәселесіне көзқарас айтарлықтай өзгерді. Мысалы, “Жас маман” жобасы бойынша базалық колледждер жанынан халықаралық стандарттарға сәйкес жарақтандырылған он құзыреттілік орталығы ашылды.
Облыс студенттері WorldSkills чемпионаттарына қатысады. Айта кетейік, екі жыл қатарынан республикалық чемпионатта біздің өңірдің құрама командасы бірінші орынға ие болды.
Елбасының бес әлеуметтік бастамасын іске асыру аясында студент жастардың жатақханадағы жағдайын жақсарту үшін 1520 орындық бес жатақхана пайдалануға берілді.
Өңірде “Білікті маман” жобасы табысты іске асырылуда.
Қазіргі заманғы нарық сапа мен кәсіби білімнің икемді жиынтығы бар мамандарды қажет етеді. ЖОО базасында жаңа мамандықтар пайда болуда.
Semeynews.kz
